Korona Roztocza Wschodniego - to trzy wzniesienia, najwyższe w polskiej części Roztocza. Są to: Krągły Goraj (389 m n.p.m.), Długi Goraj (391,5 m n.p.m.) oraz Wielki Dział (390,5 m n.p.m.).
Wzniesienie ma dokładnie 390,4 m n.p.m. Wymieniane jest najczęściej w literaturze jako najwyższe w polskiej części Wyżyny Lubelsko-Lwowskiej. Ma ono charakter ostańca zbudowanego z wapieni i piasków mioceńskich. Spłaszczony wierzchołek, kształtem przypominający górę stołową, porasta bór sosnowy z domieszką brzozy. Jak sugeruje nazwa, przez wierzchołek przebiega ważny dział wodny - na zachód znajdują się źródła Tanwi (dopływu Sanu), zaś po południowo-wschodniej stronie położone są źródła Raty, uchodzącej do Bugu. Na wierzchołku do roku 1988 stała wieża przeciwpożarowa, obecnie już jej nie ma, a gęsty las całkowicie zasłania widok. [wg: P. Wład, M. Wiśniewski - Roztocze Wschodnie - przewodnik].
Na zboczach Wielkiego Działu znajduje się podobno aż 14 schronów linii Mołotowa. Większość z nich jest jednak trudna do odnalezienia. Przy szlaku turystycznym znajdują się za to dwa charakterystyczne - w jednym zachowało się działko z rozerwaną lufą, w drugim kopuła przeciwpancerna.
Jak tam dotrzeć. No cóż, samochodem na samo miejsce nie dojedziemy (i dobrze), proponuję porzucić blachosmroda w jednym z trzech miejsc:
1. Złomy Ruskie - tu kończy się szosa (jeżeli można nazwać szosą ostatni jej odcinek). Niebieski szlak zaprowadzi nas prawie na samo miejsce. Po drodze możemy jeszcze zaliczyć ścieżkę przyrodniczą "Kobyle Bagno", odwiedzić stary cmentarz w Starej Hucie oraz obejrzeć ciekawy bunkier linii Mołotowa (ten z rozerwaną lufą). Mamy ok. 3 km spacerku, ale warto. Ten wariant polecam
2. Wola Wielka - a tu zabytkowa cerkiew greckokatolicka pw. Opieki Najświętszej Maryi Panny, wybudowana w 1755 roku, obecnie opuszczona i popadająca w ruinę, niestety. Opuszczamy wieś szlakiem niebieskim, mijając po drodze małe kamieniołomy. Możemy nasycić oczy bieszczadzkimi widokami w postaci retort do wypalania węgla drzewnego (czynne). A na zboczu Wielkiego Działu czeka nas bunkier z kopułą przeciwpancerną.
3. Najbliżej jest od szosy pomiędzy Wolą Wielką i Werchratą. Zostawiamy pojazd (spokojnie, złodzieje tu nie docierają) w lesie w miejscu widocznych zielonych znaków i podążamy tym szlakiem na zachód. Tym razem po drodze niewiele ciekawych obiektów, tylko ten straszny, ciemny wschodnioroztoczański las (brrr... samemu lepiej nie iść).
A nasza skrzyneczka leży sobie pod pochyłą starą brzozą kilka metrów od punktu wysokościowego na szczycie wzniesienia. Zdjęcia wszystko wyjaśniają.
Prawdopodobnie skrzynka znajduje się na obszarze: | |
Południoworoztoczański Park Krajobrazowy |
Prawdopodobnie skrzynka znajduje się na obszarze NATURA 2000
:
Roztocze - PLB060012 Horyniec - PLH180017 |