Śluza Oława została zbudowana w latach 1825-1827 jako część Kanału Gliwickiego, który pierwotnie miał na celu połączenie rzeki Odra z rzeką Barycz, umożliwiając transport węgla kamiennego z Górnego Śląska na zachód kraju. W czasach swojego pierwotnego użytkowania, śluza była kluczowym punktem na trasie przewozu towarów, szczególnie ze względu na rozwój przemysłu w rejonie Górnego Śląska.
Obecnie Śluza Oława stanowi część Szlaku Wodnego "Odra - Warta", który umożliwia żeglugę wodną od Szczecina przez Berlin i Wrocław aż do Głogowa. Jest jednym z wielu obiektów tego typu w Polsce, które odgrywają istotną rolę w utrzymaniu żeglugi śródlądowej.
Śluza Oława jest również atrakcyjnym miejscem dla turystów i miłośników żeglugi, którzy mogą obserwować działanie śluzy oraz dowiedzieć się więcej o jej historii i funkcjonowaniu. Okolica śluzy często jest także wykorzystywana do rekreacji i wypoczynku, ze względu na malownicze otoczenie nad rzeką.