Miasto Świebodzin powstało na przełomie XIII i XIV wieku na ważnym szklaku Strona komunikacyjnym z Pomorza na Śląsk.
Obszar,na którym rozwinął się Świebodzin należał pierwotnie do Wielkopolski i był połączony z diecezją poznańską aż do
1654 roku.
Pierwsza wzmianka, któranie precyzuje charakteru osadniczego Świebodzina, jednak wspomina, że jego właścicielem jest rycerz Gniewomir, pochodzi z roku 1302.
Świebodzin jako miasto jest wymieniane w 1319 roku i rozwija się na prawie polskim. Prawo magdeburskie przyjęło wpierwszej połowie XIV wieku, natomiast prawo miejskie w połowie XV wieku. Miasto
zostało rozplanowane w oparciu o regularny układ ulic, centrum stanowił prostokąt,do którego dobiegały ulice pod kątem prostym.
Początkowo, aż do XIV wieku, Świebodzin posiadał obwarowania drewniano-ziemne, które następnie zamieniono na mury łączące się z
zamkiem, tworząc system umocnień miasta. Mocną stroną była droga przebiegająca z południa na północ. Już w czasach średniowiecza zabudowania przekroczyły system obwarowania i wzdłuż głównych dróg tworzyły się przedmieścia.
Świebodzin od początków swojego istnienia leżał na skrzyżowaniu głównych dróg, którymi były:Poznań-Frankfurt oraz Wrocław-Szczecin, przez co stało się ośrodkiem typowo rzemieślniczo-handlowym.
Początkowo miasto trudniło się wytwarzaniem sukna, które było szeroko znane na terenie zarówno Wielkopolski, jaki i na Śląsku.
Do końca czasów średniowiecza rozwinęły się również: garbarstwo, kuśnierstwo i rolnictwo.
W wieku XV rozwinęła się uprawa winnej latorośli oraz produkcja i eksport wysoko cenionego piwa świebodzińskiego.
W kolejnym wieku miasto przeżyło kilka wyniszczających pożarów, trzęsienie ziemi, a także epidemie. Odbudowano kościół, ratusz, a wiele budynków zmieniło wystrój architektoniczny.
W roku 1604 wybudowano pierwszą murowaną szkołę miejską, która przetrwała do dnia dzisiejszego. Następnie rozwój ekonomiczny miasta został zatrzymany w związku z wyniszczającą wojną trzydziestoletnią.
Jednak już na przełomie XVIII i XIX wieku nastąpił nowy etap rozwoju miasta. Nastąpiło uprzemysłowienie, a w związku z tym powstały fabryki włókiennicze, zakłady budowy maszyn, cegielnie i browary.
W roku 1849 wybudowano bitą drogę Poznań-Frankfurt nad Odrą, natomiast w 1870 uruchomiono linię kolejową pomiędzy tymi miastami.
Wszystkie wymienione czynniki miały wpływ na szybki wzrost liczby ludności.