„Dostojny Panie Wojewodo! Wielce Szanowni Przedstawiciele Władz i Nauki! Czcigodna Rodzino Sienkiewicza! Obywatele!” – tymi słowami rozpoczął swe przemówienie w dniu odsłonięcia pomnika Jan Stanisław Majewski.
Moralny obowiązek wzniesienia pomnika istniał od dawna, a dzięki swemu dobrowolnemu i samorzutnemu wystąpieniu społeczeństwa łukowskiego, wobec Komitetu Głównego, Łuków zobowiązał się już niejako formalnie do wybudowania tu widomego znaku czci i pamiątki o Wielkim Współrodaku, zaciągnął dług honorowy, którego spłacenie stało się rzeczą pilną i bezwzględnie konieczną. Niewiele miast polskich może poszczycić się tak bogatą przeszłością jak Łuków. Jego dzieje dostarczają szperaczom wiele ciekawych materiałów. Położenie geograficzne tego starego grodu dawało mu duże szanse rozwoju, ale jednocześnie było przyczyną licznych najazdów Tatarów, Jadźwingów, Litwinów czy plemion ruskich.
W okresie dwudziestolecia międzywojennego mieszkańcy Łukowa ozdobili miasto pomnikami. Na skwerze przed kościołem pw. Przemienienia Pańskiego dla uczczenia pamięci powstańców 1863 roku wznieśli kolumnę ze zrywającym się do lotu orłem. Patriotyczna inspiracja, spotęgowana faktem prowadzenia w 1924 roku prochów H. Sienkiewicza ze Szwajcarii do Warszawy i złożenie w Katedrze św. Jana, zaowocowała decyzją wystawienia w Łukowie drugiego pomnika wielkiemu Synowi Podlasia. Sprawa dojrzewała dość długo. Realnych kształtów nabrała gdy inicjatywę ujął w swe ręce dyrektor Żeńskiego Gimnazjum Towarzystwa Szkoły Średniej - Kazimierz Józef Białecki, stając na czele komitetu Budowy Pomnika. Nie szczędził czasu, trudów i zabiegów, aby dzieło doprowadzić do końca. Odsłonięcie obeliska miało miejsce 28 maja 1933 roku. stało się ono kluczowym punktem obchodów 700-lecia miasta Łukowa.
Pomnik Henryka Sienkiewicza został usytuowany w południowej części miasta, na tle jeszcze wówczas sielskiego, rzec można, krajobrazu. Szeroka przestrzeń pól szumiących łanami zbóż, ubarwionych kwieciem ostróżki, chabrów i kąkoli, pachnących miętą i macierzanką, zdawały się harmonizować z głębią uczuć pisarza, jego umiłowaniem ziemi ojczystej, którą każdym zmysłem odczuwał, całym sercem ukochał, a geniuszem swego talentu odmalował na kartach swych dzieł. Jedynie prowizorycznie wytyczone uliczki wskazywały perspektywę przyszłej rozbudowy miasta w tym kierunku. Główną spośród tych uliczek nazwano imieniem pisarza i wysadzono młodziutkimi lipami.
Zgodnie ze stylem budownictwa okresu międzywojennego pomnik wyróżnia się prostymi liniami, jest bryłą, na której zaważyła malarska maniera kubizmu. Nie urzeka bielą alabastrów, nie błyszczy czernią marmuru „w straż nie oddany kolumnowym czołom” jest skromny, nie ma w sobie nic z wielkości, ale tę wielkość uwiecznia, przyczyniając się do kontynuacji i przetrwania naczelnej idei narodowej, którą przekazał dla potomnych nasz wielki rodak i artysta w słowach testamentu:
Idea ojczyzny powinna zajmować pierwsze miejsce w duszy i sercu człowieka
Wykonany z prostego materiału przez miejscowych rzemieślników wg projektu Jerzego Radwan-Krótkiewskiego. Na kolumnie o wysokości 7 metrów, w marmurowym kartuszu prezentuje płaskorzeźbę - portret H. Sienkiewicza wg projektu prof. Rosłana, którą wykonała znana „Firma braci Łopieńskich w Warszawie”. Litery z brązu uwieczniają wielkie imię i wyrażają więź uczuciową obywateli miasta z tym, który wyszedł spośród nas, a imię naszej ojczyzny rozsławił w całym świecie.
W akcie erekcyjnym pomnika czytamy:
Niechaj, co po nas przyjdą, uczczą ten pomnik, jako wyraz naszych uczuć dla tego, który duszę narodu po stracie wolności wyrwał z przepaści i zwrócił oczy Polakom na chwalebną przeszłość i przez to do niepodległości doprowadził...
W związku z rozbudową miasta zmienił się pejzaż okalający - pomnik znalazł się w otoczeniu bloków i obiektów handlowych. Dawną błogą ciszę zakłóca ożywiony ruch pojazdów mechanicznych.
Mocno zniszczony pomnik w obecnym 2016 roku doczekał się generalnego remontu.
Widok na przód pomnika, znajdujący się od strony centrum miasta.
Nadszedł czas na szukanie skrytki...
Znajdziesz ją w okolicy współrzędnych: N 51° 55.ABC' E 22° 22.DEF' gdzie:
A - ostatnia cyfra roku urodzenia ojca Henryka Sienkiewicza
B - do liczby liter nazwy miejscowości (pisanej łącznie), w której urodził się pisarz, dodaj jeden i całość podziel na dwa
C - ostatnia cyfra liczby znajdującej się w trzeciej linijce na tablicy zawieszonej na pomniku (z tyłu)
D - liczba liter nazwy herbu szlacheckiego Henryka Sienkiewicza
E - liczba liter nazwy miejscowości, w której zmarł Henryk Sienkiewicz podzielona przez pięć
F - pierwsza cyfra liczby znajdującej się w trzeciej linijce na tablicy zawieszonej na pomniku (z tyłu)
Tekst zaczerpnięty został z serwisu „Łuków Historia”, w którym można dowiedzieć się więcej o samym pomniku jak i o mieście.
Na łamach serwisu „Łuków Historia” można śledzić historię powstawania Łukowa, zobaczyć stare fotografie. Ponadto można śledzić fanpage serwisu "Łuków Historia" w serwisie Facebook, na łamach którego pojawiają się na bieżąco informacje o Łukowie.
Jako, że skrytka znajduje się przy dość ruchliwej ulicy, proszę o dyskretne podejmowanie skrytki - uwaga na ciekawskich w oknach. Proszę również o pozostawienie skrytki w stanie pierwotnym - tak jak zastałeś, tak ją zostaw! Pojemnik zawiera logbook i ołówek.