[PL] Historia Pałacu
Pierwsze wzmianki odnoszące się do Leźna pojawiają się w dokumentach z XIV wieku. Najpierw, przy trakcie prowadzącym z Gdańska do Kartuz, powstało Leźno Wielkie, następnie zaś drugi majątek - Lezenko. To właśnie ono, podlegając tymczasem licznym zmianom, przetrwało do naszych czasów.
Pierwszym znanym właścicielem dóbr leźnieńskich z nadania krzyżackiego był niejaki Gottk. Po upadku Krzyżaków dobra leźnieńskie stają się własnością króla polskiego. W 1623 roku majątek przechodzi na krótko w ręce znakomitego gdańskiego rodu Giese, po czym prawo do dysponowania nim ponownie przypada królowi polskiemu.
Wśród jego beneficjantów pojawia się w 1681 roku hrabia Jan Jerzy Przebendowski, wybitna postać polskiego życia publicznego przełomu XVII i XVIII wieku, uczestnik bitwy chocimskiej i podskarbi koronny od 1703 roku. Jego staraniem w latach 1720-1722 wzniesiono w Leźnie wspaniały pałac, otoczony niewielkim parkiem krajobrazowym.
Znany nam tylko z opisów dwupiętrowy, ceglany budynek wzniesiono na planie podkowy o rozpiętości 56 metrów. Jego walory podnosi dawny opis: "Salonów i pokojów łatwobyś więcej niż trzydzieści naliczył, każdy w odrębnym guście (...). Współcześni pisarze nie mogą się mu dosyć nadziwić, mówią, że całe Prusy takiego gmachu nie widziały, i że do zamków sławnych krzyżackich porównać by go można."
W dalszych latach gospodarzą tu Przebendowscy a następnie Grabowscy, którzy dopuszczają do upadku majątku. Zniszczenia pogłębiają się jeszcze podczas wojen napoleońskich, kiedy to w pałacu stacjonują wojska francuskie.
W tym czasie Leźno jest własnością rodziny Hellfenstein, od której w 1832 roku przechodzi w ręce Friedricha Hoene, właściciela dobrze prosperującego sklepu w Gdańsku. Odtąd Leźno pozostaje własnością rodu Hoene aż do końca II wojny. Największe zmiany przeprowadził w majątku Georg Hoene, który w 1884 roku podjął gruntowną przebudowę osiemnastowiecznego pałacu. W jej wyniku powstała nowa, istniejąca do dziś budowla, a także urządzony na nowo park krajobrazowy, jeden z najwspanialszych na tym terenie.
W okresie powojennym, gdy zdewastowany przez Armię Czerwoną pałac i park upaństwowiono, powstał tu PGR, którego obecność przyczyniła się do dalszego upadku zabytkowego kompleksu.
Gdy w 1994 roku pałac wraz z częścią dawnego majątku stał się własnością Uniwersytetu Gdańskiego, zarówno park, jak i sam pałac znajdowały się w opłakanym stanie. W ciągu kilku lat staraniem Uniwersytetu pałac poddano pieczołowitej renowacji, a także zaaranżowano na nowo całkowicie ogołocone wnętrza.
[EN] History of the Palace
Lezno was mentioned for the first time in the 14th century documents. First, by the road leading from Gdansk to Kartuzy Lezno Wielkie was founded, then another estate - Lezenko. And this very estate - subject to numerous changes during its history - survived till today. The first known owner of the Lezno estate was some Mr. Gottk, endowed by the Teutonic Knights Order. After the collapse of the Teutonic Order the Lezno estate became a property of the Polish king. In 1623 the estate gets briefly into the hands of an eminent Gdansk burgher family, the Gieses, and then the site came once again at the disposal of the king.
Among the king’s beneficiaries, in 1681 there appears the name of Jan Jerzy Przebendowski, an eminent figure in Polish public life at the turn of the 17th and the 18th centuries, a participant of the Battle of Chocim, and a Royal Treasurer since 1703. Thanks to his efforts a splendid palace, surrounded by a small landscape park, was erected in the years 1720 - 1722.
The three-storey U-shaped brick building with a span of 56 metres we know from description only. There exists an old description of its beauty: You could count its rooms and halls easily more than thirty, each in different taste. Contemporary writers say in wonder thet such a building can be found nowhere in whole Prussia, and that to the famous Teutonic castles can it be compared.
In the years to follow, the estate was managed by the Przebendowskis, then by the Grabowskis who contributed to the fall of the estate. The dilapidation of the estate continued during the Napoleonic times, when the French troops were stationed in the Palace.
Lezno at tat time was in the hands of the Hellfenstein, who transferred it in 1832 into the hands of Friedrich Hoene, an owner of a thriving shop in Gdansk. Since then Lezno had been owned by the Hoenes till end of WWII. The highest changes of the estate were carried out by Georg Hoene who - in 1884 - started thorough refurbishment of the 18th century Palace. As a result, a building existing till today was created, and a landscape park, one of the most magnificent in the area, was created anew.
After the WW II, when the vandalised by the Red Army Palace and the Park were nationalised, the estate was turned into a state-owned collective farm, which contributed to further dilapidation of the historical complex.
When, in 1994, the Palace together with a part of the former estate became the property of the University of Gdansk, both the park and the Palace itself were in pitiful conditions. Thanks to the University’s efforts, within a few years the palace was carefully renovated, and the completely cleaned out interiors were refurbished.
[PL] Jak znaleźć skrzynkę finałową? Obejrzyj Pałac i wielkie tablice informacyjne z prawej strony.
1. Liczba wszystkich drzwi z przodu pałacu = A
2. Od którego roku niejaki Gottk był włacicielem dóbr leźnieńskich? = BCDE
3. Do kiedy Leźno było własnością rodu Hoene? = FGHI
Skrzynkę znajdziesz po dokonaniu prostych wyliczeń:
N 54° 20.(D*2)CD E 0BE° A(I+1).FHG
[EN] How to achieve final cache? Look Palace and big information tables on the right side.
1. Number of all doors at front of Palace = A
2. First year when Mr. Gottk got owner of Lezno = BCDE
3. Last year when Lezno was in hands of Hoene Family = FGHI
Cache you'll find after simple calculating:
N 54° 20.(D*2)CD E 0BE° A(I+1).FHG
Powodzenia/Enjoy!