Zalew Wiślany EarthCache

Click to go to the language version:

Polski Français English

Polski

Historia Zalewu Wiślanego w kategoriach tworów geologicznych obejmuje okres mrugnięcia oka. Zmiany zarysów brzegów, biegu rzek, powstawanie osiedli i szlaków wodnych to tylko kilkaset lat. Dzisiejszy kształt Zalewu Wiślanego to w znacznej mierze wynik ingerencji człowieka, któremu przyświecały trzy główne cele gospodarcze: obrona przed powodziami, dogodne drogi wodne i wydarcie przyrodzie maksimum powierzchni doskonałego gruntu do uprawy. „Odepchnięcie” groźnego ujścia Wisły od Gdańska poprzez wykonanie Przekopu Wisły i odcięcie śluzami Wisły, otoczenie Żuław wałami przeciwpowodziowymi, pocięcie osłoniętego obszaru licznymi kanałami i rowami melioracyjnymi, zbudowanie systemu odwadniającego (stacje pomp) tereny depresyjne, to dzieło człowieka. Najnowszym przedsięwzięciem zrealizowanym w tym rejonie było poszerzenie i pogłębienie (lata 60-te) do monstrualnych wymiarów Cieśniny Bałtijskiej (Morskoj Kanał). Cieśnina Bałtijska to kanał o szerokości 400 m i głębokości 12 metrów.

Zalew Wiślany to akwen morskich wód wewnętrznych. Jest zatoką wewnętrzną Zatoki Gdańskiej i drugim pod względem wielkości zalewem w strefie brzegowej południowego Bałtyku. Ma kształt banana ułożonego na mapie łukiem ku dołowi w linii NE - SW. Powierzchnia polskiej części Zalewu to 382 km² (całość, z częścią rosyjską 838 km²), długość to 35,1 km (całość 90,7 km). Szerokość Zalewu waha się od 6,8 km do 13 km, przy średniej głębokości 2,7 m. Na obszarze Zalewu Wiślanego znajdują się trzy zatoki, dwie po stronie rosyjskiej – Primorska i Kaliningradzka oraz jedna po stronie polskiej – Elbląska.

Jak na swoje wymiary zalew jest akwenem bardzo płytkim - średnie głębokości wynoszą tu zaledwie 2,0–3,0 m. Jedynie w rynnie toru wodnego biegnącego środkiem Zalewu głębokości osiągają wartości większe niż 3,0 m, maksymalnie 5,2 m. Akwen ten charakteryzuje się bardzo szybkimi zmianami poziomu wody, dochodzącymi w ciągu dnia do 1,5 m, co ma związek z silnie wiejącymi wiatrami. Dzięki niewielkiemu zasoleniu, w Zalewie występują zarówno ryby morskie (dorsze, śledzie, flądry), jak i słodkowodne (leszcze, okonie, płocie, szczupaki).

Powierzchnia dna Zalewu głównie jest pokryta mułem, w którym zawartość cząstek ilastych zwiększa się w kierunku północno-wschodnim a tylko na odcinku wzdłuż brzegu północnego i południowego spotykamy nagromadzony piasek.

Zalew, jako forma geograficzna, zaczął się tworzyć kilka tysięcy lat temu poprzez powolny proces odgradzania się przybrzeżnych płycizn wałem piaszczystych wydm. Z rumowiska niesionego z zachodu prądami morskimi powstawała Mierzeja Wiślana. Dla zobrazowania intensywności procesów brzegowych poniżej zamieszczono zarys południowo-zachodniej części Zalewu, przedstawiający w przybliżeniu stan z roku 1300 (mapa Bertrama) oraz –dla porównania – bardziej współczesną mapkę.

Typy wybrzeży w Polsce

Biorąc pod uwagę geomorfologię (ukształtowanie terenu) i budowę geologiczną, w Polsce występują następujące zasadnicze typy wybrzeży:

- klify – wysokie, charakteryzujące się ruchami masowymi. Na klifach zbudowanych z gliny zwałowej dominują obrywy, na klifach zbudowanych z osadów piaszczystych przeważają zsuwy i osypiska. Typowe osuwiska występują na klifach o złożonej strukturze geologicznej, gdzie dominującą rolę grają warstwy ilaste, stanowiące powierzchnię poślizgu dla warstw leżących wyżej;

- wybrzeża wydmowe – niskie, powstałe wskutek nanoszenia przez wiatr i fale materiału wydmowego;

- mierzeje - rozwijają się w rejonach o dużych dostawach osadów piaszczystych (rejony ujść dużych rzek, erodowanych piaszczystych osadów plejstoceńskich na brzegu lub też w podbrzeżu – np. Mierzeje Wiślana i Świny). Następuje tutaj przyrost zarówno podwodnej części mierzei, jak i rozwój wydm;

- wybrzeża aluwialne – charakteryzują się bardzo nisko położonym zapleczem (<1 m n.p.m.), brakiem osłony wydmowej oraz osadów piaszczystych na dnie oraz dominującymi procesami erozji dna i brzegu.

Zadania

Aby zalogować znalezienie należy udzielić odpowiedzi na poniższe pytania:

1. Pod względem zasolenia, wody zalewu należą do wód brachicznych (brakicznych), czyli słonawych. Oznacza to zasolenie od 0,7‰ do 4,4‰, zależne od pory roku i odległości od ujścia rzek. Przyjmując zasolenie wód Zalewu w okolicach Kadyn na poziomie ok. 2,5‰ (0,0025), to ile kg soli zawiera 1 tona tej wody?
2. Jakie procesy geologiczne są odpowiedzialne za aktualny wygląd zalewu i jego wybrzeży?
3. Scharakteryzuj wybrzeże, na którym się znajdujesz: wysokość (wysokie/niskie: wydmowe, aluwialne?), rodzaj podłoża (kamieniste/piasczyste), barwa podłoża, obecność innych elementów naturalnych (roślinność/materiały „wyrzucone” na brzeg przez wodę).

Odpowiedzi proszę wysyłać za pomocą mojego profilu. Nie trzeba czekać na moją odpowiedź, można od razu logować. Jeśli coś będzie nie tak, zgłoszę się sam. Jeśli potrzebna będzie pomoc lub dodatkowa wskazówka - proszę o kontakt. Logi bez podesłanych odpowiedzi będą kasowane.

Mile widziane są zdjęcia!

POWODZENIA!

Bibliografia

Chubarenko B., Margoński P., (2008) The Vistula Lagoon, [in]: Schiewer U. (ed.) “Ecology of Balic Coastal Waters. Ecological Studies”, 197, Springer

Cieśliński R., (2013), Prognoza zmian warunków hydrologicznych Zalewu Wiślanego pod wpływem oddziaływania kanału żeglugowego przez Mierzeję Wiślaną, „Monitoring Środowiska Przyrodniczego”, Vol. 14

Dobracki R., Uścinowicz S., Geozagrożenia polskiego brzegu Bałtyku, [w:] „Geozagrożenia – zmniejszanie ryzyka, podnoszenie świadomości” – V Międzynarodowe Targi Geologiczne, Warszawa, 30 maja 2007

Kruk M., Rychter A., Mróz M., (2011) Zalew Wiślany – środowisko przyrodnicze oraz nowoczesne metody jego badania na przykładzie projektuVisla, PWSZ, Elbląg

Kuliński J., Kuliński M. (2010), Zalew Wiślany - przewodnik dla żeglarzy, wyd. Kartuzy

Łazarenko N.N., Majewski A., (1975), Hydrometeorologiczny ustrój Zalewu Wiślanego, Wyd. Komunikacji i Łączności, Warszawa

Studium wykonalności budowy kanału żeglugowego przez Mierzeję Wiślaną, Urząd Morski w Gdyni, 2008

Szymkiewicz R. (1992), Hydrodynamika Zalewu Wiślanego, „Monografie Komitetu Gospodarki Wodnej PAN”, z. 4, Wyd. Politechniki Warszawskiej, Warszawa

Français

En termes de formations géologiques, l'histoire de la lagune de la Vistule couvre la période la plus courte clin d'œil. Les modifications apportées au profil des rives ou aux cours d'eau des rivières ne durent que quelques centaines d'années. La forme actuelle de la lagune de la Vistule est en grande partie le résultat d'une intervention humaine, qui voulait répondre aux trois principaux objectifs économiques: la défense contre les crues, la construction des voies navigables pratiques et extraire de la nature du sol parfait pour cultiver. Pour arrêter inondations récurrentes sur la basse Vistule, le gouvernement prussien en 1889-1895 construit un canal artificiel de douze kilomètres à l'est de Gdańsk - connu que la Coupe de la Vistule - qui a agi comme un énorme écluse, détourner une grande partie de l'écoulement de la Vistule directement dans la mer Baltique. Ultérieurement, Żuławy Wiślane (le Waard de Vistule) a été entouré par les digues, de nombreux canaux et des fossés de drainage. Le système de drainage (contenant des moulins à vent et les stations de pompage) avait été construit. Le dernier projet réalisé dans ce domaine était d'élargir et d'approfondir (dans les années 60) aux dimensions monstrueuses du détroit de Pillau (Morskoj Kanał). Maintenant, le détroit Pillau est un canal d'une largeur de 400 m et une profondeur de 12 mètres.

La lagune de la Vistule est une lagune d'eau saumâtre de la mer Baltique environ 90 km de long, de 10 à 19 km de large, et jusqu'à 5 m de profondeur, séparé de la baie de Gdansk par le presqu'île de la Vistule. Il ya trois baies de la région de la lagune: deux du côté russe – la baie de Primorsk et la baie de Kaliningrad, et une sur le côté polonais – la baie de Elbląg. Selon sa taille, la lagune est très peu profonde réservoir - sa profondeur moyenne ne est que de 2,0 à 3,0 m. Seulement dans le caniveau de la voie maritime la profondeur atteint des valeurs supérieures à 3,0 m (maximum 5,2 m). Ce bassin se caractérise par des changements très rapides du niveau de l'eau, jusqu'à 1,5 m par jour, qui est associé à des vents forts. En raison de la faible salinité de l'eau, vous pouvez trouver ici poissons marins (morue, le hareng, la plie) et poissons d'eau douce (brèmes, perches, gardons, brochets).

Le fond marin de la lagune est principalement couvert avec de la boue, dans lequel la teneur en particules d'argile augmente vers le nord-est et seulement dans une section limitée sur la rive nord et sud le sable accumulé survient.

La lagune de la Vistule, comme une forme géographique, a commencé à créer depuis quelques-uns mille ans par le lente l'escrime côtières peu profondes par le dunes de sable. Les courants marins de l'Ouest ont transporté les sédiments et la presqu'île de la Vistule a été formée.

Pour illustrer l'intensité des processus côtiers, ci-dessous fourni est le contour de la partie sud-ouest de la lagune, montrant l'état à environ 1300 (la carte de Bertram) et - pour la comparaison - la carte plus contemporaine.

Types de côte en Pologne

Compte tenu de la géomorphologie et la structure géologique, il ya des types de côtes en Pologne suivante:

- falaise - escarpement rocheux en pente forte, non couvert par de la végétation, créé par l’érosion le long d'une côte (le sens spécialisé se distingue donc du sens usuel, dans lequel le mot falaise s'applique à n'importe quel escarpement rocheux, y compris loin du littoral) et dont le pied se raccorde ordinairement à une plate-forme d’abrasion;

- dune - un relief composé de sable. Les ensembles dunaires font partie des formations superficielles (formations qui sont relativement récentes à l'échelle géologique). Les dunes se forment dans des zones où le sable est abondant et non fixé par la végétation (désert, plage, lit fluvial à l'étiage). Le sable est érodé et pris en charge par le vent (deflation);

- cordon littoral - une bande de terre composée de matériaux déposés par des courants marins et pouvant prendre différentes formes, lido, île barriére. tombolo, etc, mais ayant en commun leur relief peu marqué et leur nature alluvionnaire. Lorsqu'il se forme en avant des côtes et plus ou moins parallèlement à celles-ci, un cordon littoral peut isoler un plan d'eau alors appelé lagune. Cette lagune peut communiquer avec le plan d'eau principal par une ou plusieurs passes ou graus qui découpent le cordon littoral. S'il n'existe qu'une seule passe, le cordon littoral est alors relié à la terre ferme et forme une ou deux fléches littorales;

- Côte alluviale - caractérisé par des régions très basses (<1 m au dessus du niveau de la mer), le manque de dunes ou les sédiments de sable sur le fond marin et l'érosion du fond marin et de la côte.

Votre mission:

S'il vous plaît envoyer vos réponses via mon profil de GC. Il n'y a pas besoin d'attendre ma réponse, vous pouvez vous loguer immédiatement. Si la réponse est incorrecte, je vous contacterai. S'il vous plaît rappelez-vous que les logs sans réponses seront supprimés!

Pour loguer un "found it" sur cette cache il sera nécessaire de mettre dans le log une photo de vous à côté du rocher, et de me répondre aux questions suivantes:

1. En termes de salinité, l'eau de la lagune de la Vistule est saumâtre. Cela veut dire la salinité entre 0,7 ‰ et 4,4 ‰, en fonction de la saison de l'année et la distance entre les embouchures de rivières. En supposant la salinité de l'eau Lagoon dans le domaine de Kadyny à env. 2,5 ‰ (0,0025), combien de kg de sel contient une tonne de cette eau?
2. Quels processus géologiques sont responsables de l'apparence actuelle de la lagune et de ses rives?
3. se il vous plaît caractériser la côte où vous êtes: sa hauteur (présence élevée ou basse, de dunes, alluvions?), Le type de sol (sable / rochers), la couleur du sol, la présence d'autres éléments naturels (plantes / matériaux "jetés" sur la côte par l'eau).

N'hésitez pas à ajouter des images ne contenant pas de spoilers!

Rappel concernant les « Earthcaches »: Il n'y a pas de conteneur à rechercher ni de logbook à renseigner. Il suffit de se rendre sur les lieux et d'exécuter les requêtes du geocacheur (par exemple l'envoi d'un mail pour validation).

BON GEOCACHING

Références:

Chubarenko B., Margoński P., (2008) The Vistula Lagoon, [in]: Schiewer U. (ed.) “Ecology of Balic Coastal Waters. Ecological Studies”, 197, Springer

Cieśliński R., (2013), Prognoza zmian warunków hydrologicznych Zalewu Wiślanego pod wpływem oddziaływania kanału żeglugowego przez Mierzeję Wiślaną, „Monitoring Środowiska Przyrodniczego”, Vol. 14

Dobracki R., Uścinowicz S. (2007), Geozagrożenia polskiego brzegu Bałtyku, [w:] „Geozagrożenia – zmniejszanie ryzyka, podnoszenie świadomości” – V Międzynarodowe Targi Geologiczne, Warszawa, 30 maja 2007

Kruk M., Rychter A., Mróz M., (2011) Zalew Wiślany – środowisko przyrodnicze oraz nowoczesne metody jego badania na przykładzie projektuVisla, PWSZ, Elbląg

Kuliński J., Kuliński M. (2010), Zalew Wiślany - przewodnik dla żeglarzy, wyd. Kartuzy

Łazarenko N.N., Majewski A., (1975), Hydrometeorologiczny ustrój Zalewu Wiślanego, Wyd. Komunikacji i Łączności, Warszawa

Studium wykonalności budowy kanału żeglugowego przez Mierzeję Wiślaną, Urząd Morski w Gdyni, 2008

Szymkiewicz R. (1992), Hydrodynamika Zalewu Wiślanego, „Monografie Komitetu Gospodarki Wodnej PAN”, z. 4, Wyd. Politechniki Warszawskiej, Warszawa

English

In terms of the geological formations, the history of the Vistula Lagoon covers the period as short as twinkling of an eye. Changes to the profile of the shores or to the watercourses of rivers last only a few hundred years. The present shape of the Vistula Lagoon is largely the result of human intervention, who had been guided by the three main economic goals: defense against floods, construction of convenient waterways and extract from the nature the maximum area of soil perfect for the cultivation. In order to arrest recurrent flooding on the lower Vistula, the Prussian government in 1889-95 constructed an artificial channel about 12 kilometres (7 miles) east of Gdańsk (German name: Danzig)—known as the Vistula Cut (German: Weichseldurchstich; Polish: Przekop Wisły)—that acted as a huge sluice, diverting much of the Vistula flow directly into the Baltic. Subsequently, Żuławy Wiślane (Vistula Ait) was surrounded by the flood embankments, numerous canals and drainage ditches were dug, and the drainage system (containing windmills and pump stations) had been built. The latest project completed in this area was to broaden and deepen (in the 60’s) to the monstrous dimensions of the Pillau Strait (Morskoj Kanał). Now, Pillau Strait is a channel with a width of 400 m and a depth of 12 meters.

The Vistula Lagoon is a brackish water lagoon on the Baltic Sea roughly 56 miles (90 km) long, 6 to 15 miles (10 to 19 km) wide, and up to 17 feet (5 m) deep, separated from the Gdansk Bay by the Vistula Spit. There are three bays in the area of the Lagoon:  two on the Russian side – Bay of Primorsk and Bay of Kaliningrad, and one on the Polish side – Bay of Elbląg.

As per its size, the lagoon is very shallow reservoir - its average depth is only 2.0-3.0 m. Only in the gutter of the seaway the depth reaches values greater than 3.0 m (maximum 5.2 m). This basin is characterized by very rapid changes in water level, up to 1.5 m per day, which is associated with strong winds. Due to low salinity of water, you can find here both marine fish (cod, herring, flounder) and freshwater fish (bream, perch, roach, pike).

The seabed of the lagoon is covered mainly with mud, wherein the content of clay particles increases towards the north-east and only in a limited section along the north and south shore the accumulated sand occurs.

The Vistula Lagoon, as a geographical form, began to create a few thousand years ago by the slow process of fencing the coastal shallow with the shaft of sand dunes. Thanks to the sediments carried with the west sea currents, the Vistula Spit arose. To illustrate the intensity of coastal processes, below provided is the outline of the south-western part of the Lagoon, showing the state with approximately 1300 (Bertram’s map) and -for comparison - the more contemporary map.

Types of coast in Poland

Given the geomorphology  and the geological structure, there are following types of coast in Poland:

- Cliffed coast - high, vertical, or near vertical, rock exposure. Cliffs are formed as erosion landforms due to the processes of erosion and weathering that produce them. On the cliffs composed of clays dominate landfalls, on the cliffs composed of sandy sediments talus and screes prevail.

- Coastal dune - low, caused by application of the dune material by wind and waves;

- Spits - develop in areas with large supplies of sandy sediments (estuaries of large rivers, Pleistocene sediments eroded on the shore). Here occurs both the growth of the underwater part of the spit, and the development of dunes;

- Alluvial coast - characterized by very low-lying hinterland (<1 m above sea level), lack of dune or sandy sediments on the seabed and the dominant erosion of the seabed and coast.

Your tasks:

To log this EarthCache you should answer the following questions:

1. In terms of salinity, water of the Vistula Lagoon is brackish. This means salinity between 0.7 ‰ and 4.4 ‰, depending on the season of the year and the distance from the river mouths. Assuming Lagoon water salinity in the area of Kadyny at approx. 2.5 ‰ (0.0025), how many kg of salt contains 1 ton of this water?
2. What geological processes are responsible for the current appearance of the lagoon and its shores?
3.  Characterize the coast where you are: its height (high or low, presence of dunes, alluvium?), ground type (rocky/sandy), color of the ground, presence of other natural elements (plants/materials "thrown" on the shore by water).

Feel free to add pictures not containing spoilers!

Please send your answers using my GC profile. There's no need to wait for my reply, you can log immediately. If the answer is incorrect, I will contact you. Please remember that the logs without answers will be deleted!

BON GEOCACHING

References:

Chubarenko B., Margoński P., (2008) The Vistula Lagoon, [in]: Schiewer U. (ed.) “Ecology of Balic Coastal Waters. Ecological Studies”, 197, Springer

Cieśliński R., (2013), Prognoza zmian warunków hydrologicznych Zalewu Wiślanego pod wpływem oddziaływania kanału żeglugowego przez Mierzeję Wiślaną, „Monitoring Środowiska Przyrodniczego”, Vol. 14

Dobracki R., Uścinowicz S. (2007), Geozagrożenia polskiego brzegu Bałtyku, [w:] „Geozagrożenia – zmniejszanie ryzyka, podnoszenie świadomości” – V Międzynarodowe Targi Geologiczne, Warszawa, 30 maja 2007

Kruk M., Rychter A., Mróz M., (2011) Zalew Wiślany – środowisko przyrodnicze oraz nowoczesne metody jego badania na przykładzie projektuVisla, PWSZ, Elbląg

Kuliński J., Kuliński M. (2010), Zalew Wiślany - przewodnik dla żeglarzy, wyd. Kartuzy

Łazarenko N.N., Majewski A., (1975), Hydrometeorologiczny ustrój Zalewu Wiślanego, Wyd. Komunikacji i Łączności, Warszawa

Studium wykonalności budowy kanału żeglugowego przez Mierzeję Wiślaną, Urząd Morski w Gdyni, 2008

Szymkiewicz R. (1992), Hydrodynamika Zalewu Wiślanego, „Monografie Komitetu Gospodarki Wodnej PAN”, z. 4, Wyd. Politechniki Warszawskiej, Warszawa