W świdnickim Parku Centralnym przy ul. Śląskiej stoi imponująca rzeźba przedstawiająca klęczącą postać z młotem w ręce, z drugiej strony podpartą na kowadle. Jest to jedna z ciekawszych pamiątek historycznych na Śląsku, która ocalała do naszych czasów.
W 1918 roku odradza się niepodległe państwo polskie, a w związku z tym na Górnym Śląsku wybuchają kolejne powstania. Powodem jest chęć odwetu za niemiecki terror wobec ludności polskiej oraz chęć przyłączenia terytorium Górnego Śląska do Polski. W 1922 roku podpisano w Genewie konwencję w sprawie Śląska, według której obszar przyznany Polsce powiększony został do ok. 1/3 spornego terytorium. W większości były to tereny uprzemysłowione, niezwykle cenne dla Polski. W etnicznie niemieckiej Świdnicy to był szok.
W tym samym roku powierzono utalentowanej rzeźbiarce, urodzonej w Strzelcach Świdnickich, Dorothei von Philippsborn stworzenie pomnika upamiętniającego ten tragiczny dla Niemiec moment. Postanowiono sięgnąć do mitologii germańskiej, a symbolem umieszczonym na cokole stał się Wieland (Woeland). Był to kowal, który wytwarzał doskonałą broń. Ze względu na te umiejętności król Nidhud uwięził Wielanda i zmusił do niewolniczej pracy. Aby uniemożliwić mu ucieczkę podciął mu ścięgna, stąd musiał on pracować na kolanach. Kowal jednak zdołał uciec, a w zemście zabił synów Nidhuda.
Na cokole pomnika umieszczono napis (w języku niemieckim): "Pamiętajcie o Górnym Śląsku", a umieszczony na Wilhelmplatz (dzisiejszy Plac Grunwaldzki) Wieland spoglądał w stronę utraconych ziem. Wymowa ideologiczna tego pomnika była czytelna - zemsta.
Po 1945 r. pomnik ze względu na samą "robotniczą" postać szybko zaadaptowano do nowych czasów ustroju socialistycznego. Pod koniec lat 70. Wieland stanął w nowym miejscu - przy ulicy Mleczna Droga, nad rzeką Bystrzycą. Obecnie pomnik Wielanda można podziwiać w Parku Centralnym, gdzie został przeniesiony. Nieopodal pomnika Wielanda znajduje się dość zaniedbana rabata kwiatowa (właściwie zaniedbany trawnik). Betonowa misa na kwiaty wsparta jest na granitowym cokole, który przed II wojną światową pełnił całkiem inną funkcję. Był to cokół ustawionego w zachodniej pierzei Rynku pomnika króla pruskiego Fryderyka II Wielkiego, autorstwa berlińskiego artysty Josefa Uphuesa. Pomnik, odsłonięty uroczyście 29 listopada 1908 r. został usunięty 5 sierpnia 1945 r. W 1976 roku, w remontowanym Parku Centralnym zbudowano system fontann. Misa największej z nich została umieszczona na podstawie pomnika króla Fryderyka, która znajduje się tam do dziś jako jedyna pamiątka po monumencie. [na podstawie: zabytkidolnegoslaska.com.pl, mojemiasto.swidnica.pl]
Aktualizacja 17.01.2018: W parku trwa remont, w miejscu rabaty powstaje fontanna, a cokół pomnika został odłożony na pobliski trawnik. Co się z nim później stanie, nie wiadomo.
Aktualizacja 5.11.2018:Cokół pomnika Fryderyka II został ustawiony na terenie skalnego ogródka (pozostałość po Promenaden Cafe), lokalizacja w waypoincie Fryderyk.
SKRYTKA:
Pojemnika typu PET szukaj pod podanymi współrzędnymi. Nie zdejmuj kesza z miejsca ukrycia, jest przymocowany na stałe. Skrytka zawiera tylko logbook, weź sprzęt do pisania. Wskazana dyskrecja, zwłaszcza w pogodne dni, kiedy w parku jest dużo dzieci i spacerowiczów. Miłych poszukiwań!
There is impressive sculpture in Centralny Park in Świdnica, showing kneeling figure with hammer in its hand, supported by an anvil. It is one of most interesting historical remainings in Silesia, that survived to present day.
In 1918 independent Polish country reborns and there are several rebels in Upper Silesia. The cause is revenge for German terror and idea of annex of Upper Silesia to Poland. In 1922 a convention about Silesia was signed in Geneva, according to which the territory given to Poland were enlarged to 1/3 part of disputable area. Majority of them were industrial areas, very precious for Poland. In German Świdnica (Schweidnitz) it was shocking.
As a consequence, talented sculptor (born in Strzelce) Dorothea von Philippsborn was asked to create a sculpture commemorating that tragic moment. Blacksmith Wieland, a hero from Germanic and Norse mythology was chosen to be a symbol for a monument. He produced so perfect weapon, that king Nidhad imprisoned him and ordered him hamstrung, making him to work on his knees. The smith managed to escape and killed Nidhud’s sons (as a revenge).
There was an inscription on the plinth (in German): „Remember Upper Silesia” and Wieland looked towards lost areas from his place in Wilhelmsplatz (today Grunwald Square). Ideology of the monument was clear – revenge.
In 1945 the sculpture, due to „working class” shape, was adapted to socialistic ideology. At the end of 1970s Wieland was placed in Mleczna Droga street, by the river Bystrzyca. Currently we can admire the monument in Park Centralny where it was transfered several years ago.
Next to Wieland there is quite untidy flowerbed (a kind of a lawn). Concrete bowl for flowers is supported by granite base, which function was quite different before Second World War. Previously it was a plinth of situated in the Market Square monument of Prussian king Frederic II the Great, created by Berlin sculptor Josef Uphues. The monument, unveiled ceremonially on 29th November 1908, was removed on 5th August 1945. In 1976, in restored Park Centralny several fountains were built. The bowl of the biggest fountain was placed on a former plinth of king Frederic’s monument. The piece of granite is still present there as last remain of the statue. [based on zabytkidolnegoslaska.com.pl, mojemiasto.swidnica.pl]
Update, 17.01.2018: The restoration work in the park is going on, a fountain is being constructed and the plinth was moved on the grass near its previous position. I don't know what will happen to it.
THE CACHE:
Look for micro PET container at the coordinates. The cache contains logbook only, bring your own pen. Don't take a container from hiding place - it's fixed there. Steatth required, particularly during sunny days, when there are lots of children and strollers in the park. Have a nice search!